Przejście na X-Plane 11 – poradnik

Poniżej krótki poradnik dotyczący podstaw symulatora X-Plane 11, aby nieco ułatwić przejście z serii FSX/P3D.

Na początek film przedstawiający X-Plane 11 w połączeniu ze scenerią ORBX:

Wersja demo

Przed zakupem, aby uniknąć rozczarowań i zapoznać się z FPSem na własnym sprzęcie, należy koniecznie zainstalować wersję demo i zaktualizować ją do najnowszej bety (zaznaczając odpowiedni checkbox). Demo zawiera scenerię mesh okolic Seattle o powierzchni ponad 100 000 km² i pozwala na kilkanaście minut lotu po każdym uruchomieniu symulatora. Wersja demo jest pełną wersją X-Plane 11, tylko ograniczoną obszarem oraz czasem działania.

Zasięg scenerii demo:


Testy symulatora w oparciu o wersję demo

  1. Pobierz wersję demo z tej strony.
  2. Zarejestruj się na X-Plane.org i pobierz (co jest możliwe dopiero po rejestracji) lotnisko Skagit Regional Airport. Znajduje się ono w zasięgu scenerii demo i zawiera podkład ortho, co częściowo chociaż zaprezentuje jak X-Plane może wyglądać z fotoscenerią. Właśnie współpraca ze sceneriami ortho o dużej powierzchni i wysokim ZL, jest największym atutem tego symulatora.
  3. Pobierz dwie wymagane przez tę scenerię biblioteki: OpernSceneryX oraz RuScenery i rozpakuj wszystko do katalogu X-Plane 11\Custom Scenery.
  4. Zapoznaj się z tematami umieszczonym poniżej: Pierwsze uruchomienie i Konfiguracja, które są wspólne dla wersji demo, jak i dla wersji pełnej.
  5. Ustaw się na lotnisku KBVS, wybierz miesiąc marzec, widzialność 14 mil, samolot Cessna 172 default, bez chmur, uruchom symulację i sprawdź klatkaż.
  6. Przetestuj różne ustawienia graficzne symulatora.
  7. Jeżeli nie będziesz zadowolony z FPSów, a posiadasz kartę 3D NVIDIA, to skorzystaj z tego poradnika ustawień 3D dla poprzedniej wersji X-Plane. Jeżeli FPS będzie wysoki, to ustaw antyaliasing na 4x i włącz cienie.
  8. Jeżeli podczas symulacji będą się zdarzały szarpnięcia, to wielu użytkownikom pomogło wykorzystanie programu Process Lasso zgodnie z tą instrukcją wideo.
  9. Testy obciążeniowe możesz wykonać startując z lotnisk umieszczonych w centrum obszaru scenerii demo – np. KRNT, KS36, 1WA6. Wtedy wczytają się wszystkie kafelki (4×3) identycznie jak w wersji pełnej, nieograniczonej obszarem działania.

Na wspomnianym zakresie wersji demo można instalować dowolne scenerie np. dostępne na x-plane.org, jak i samoloty (działają zarówno freeware, jak i payware). Jeżeli komuś będzie przeszkadzała lekka kanciastość domyślnego meshu, to w tym obszarze zadziała również mesh HD v4 z dokładną linią dróg, lasów i zbiorników wodnych, który można pobrać stąd. Na obszarze dema poprawnie działają również pełne fotoscenerie wysokiej jakości podmieniające domyślny mesh (np. wygenerowane samodzielnie z różnych źródeł programem Ortho4XP, o którym można poczytać na forum polskiego VATSIM).

Na początku będzie ciężko przebrnąć i przyzwyczaić się do nowego symulatora – daj sobie minimum tydzień na oswojenie się z wersją demo X-Plane dostosowanie jej do swoich potrzeb.

Instalacja wersji pełnej X-Plane 11

Instalacja z płyt wymaga pobrania tego instalatora/aktualizatora i dopiero z jego poziomu umieszczamy poszczególne płytki w napędzie. Polecam zakup wersji Download symulatora – płyty DVD nie są wtedy wymagane, a symulator raz na kilka miesięcy prosi o ponowne podanie klucza produktu, na szczęście domyślnie wypełnionego w wyświetlanym oknie. X-Plane 11 można zakupić również przez Steam – instalacja jest wtedy bezproblemowa, a domyślną scenerię z podziałem na kontynenty dodaje się jako bezpłatne DLC. Niestety w przypadku wersji Steam jesteśmy ograniczeni do ostatniej wersji stabilnej, a okresy testowania nowych funkcjonalności są czasami bardzo długie. Ja korzystam z wersji beta, a w razie wystąpienia problemów przywracam ostatnią sprawdzoną wcześniej wersję poprzez zwykłe skopiowanie katalogu symulatora – jest to możliwe tylko w przypadku wersji Download i DVD X-Plane.

Z poziomu aktualizatora należy też zaktualizować X-Plane do najnowszej wersji, od nas zależy czy do ostatniej stabilnej, czy do ostatniej bety (checkbox). Można zainstalować kilka wersji X-Plane w różnych podkatalogach – aktualizator będzie wykrywał automatycznie wszystkie wersje (jeżeli w danym katalogu była chociaż raz uruchomiona) i stwarzał możliwość aktualizacji każdej z nich oddzielnie.

Instalacje domyślnych scenerii mesh polecam rozpocząć od Europy, ze względu na dużą ilość miejsca zajmowaną przez te scenerie, oraz ze względu na uwagi dostępne poniżej, dotyczące scenerii fotograficznych i OSM 3D. W późniejszym terminie można doinstalować pożądane fragmenty globu. Jeżeli nie posiadamy ogromnego dysku twardego, to w X-Plane, nie należy instalować całego świata, a ograniczyć się tylko do lokalizacji, po których faktycznie zamierzamy latać.
Domyślnie symulator zawiera dane najważniejszych lotnisk całego świata – lotniska są wtedy umieszczane „na wodzie”. Dopiero doinstalowanie aktualizatorem odpowiednich regionów tworzy teren dookoła lotnisk i umieszcza je na odpowiedniej wysokości.

Pierwsze uruchomienie

Po pierwszym uruchomieniu następuje wykrycie joysticków. Należy poruszać wszystkimi dostępnymi osiami, oraz naciskać wszystkie dostępne przyciski. Jeżeli podczas tego procesu coś nie pójdzie jak powinno, należy (sic) wyłączyć symulator, skasować plik ustawień (X-Plane 11\Output\preferences\X-Plane.prf), uruchomić ponownie symulator i wykonać tę operację od początku (należy też wykonywać tę samą akcję w razie jakiś większych problemów z tym symulatorem). W kwestii konfiguracji joysticków nie mogę pomóc, bo u mnie proces przebiegł bez żadnych problemów, mimo podłączonych wielu kontrolerów.

Podczas pierwszego uruchomienia wczyta się nam długi „najazd kamerą z powietrza” na pierwszy samolot w wybranej przez Laminar scenerii (dość mocno obciążającej system, z ciężkimi chmurami, ruchem lotniczym, samochodowym i dużą ilością dróg). Nie należy się sugerować niskim FPSem podczas tej pierwszej „prezentacji”, która jest takim lekkim „strzałem w stopę” firmy tworzącej ten symulator. Na szczęście ma miejsce tylko jeden raz.

Dopiero po poprawnym ustawieniu osi i przebrnięciu przez tę „prezentację”, można przejść do następnego kroku konfiguracji.

Konfiguracja

Menu pojawia się po najechaniu na górną krawędź ekranu.

Do wygodnego konfigurowania symulatora należy:

  1. wybrać lotnisko inne od domyślnego: ikona samolotu w prawym, górnym rogu ekranu -> Change Location, w polu Search należy podać kod ICAO lub pełną nazwę lotniska, a następnie nacisnąć przycisk Start New Flight. Polecam Bornholm: jak w FSX, tak i w XP scenerie wysp (otoczone wodą) działają najpłynniej. Po pojawieniu się na nowym lotnisku należy wyjść z symulatora File -> Quit, a następnie uruchomić go ponownie, dzięki czemu prezentacja nie zostanie już powtórzona;
  2. usunąć ruch AI: ikona samolotu w prawym, górnym rogu ekranu -> w górnej tabeli nagłówkowej nacisnąć przycisk AI Aircraft i w nowym oknie krzyżykami usunąć wszystkie modele. Domyślnie w X-Plane jest bardzo mało-wydajnie rozwiązany ruch AI – Laminar wykorzystuje pełne modele samolotów dostępne w katalogu X-Plane 11\Aircraft, czyli tym samym, z którego wybieramy samolot do lotu, w tym również bardzo ciężkie samoloty payware. Na x-plane.org można znaleźć paczkę samolotów przeznaczoną tylko do AI i wtedy wydajność nie spada tak wyraźnie, jak przy domyślnym ustawieniu;
  3. wybrać warunki pogodowe: okienko WEATHER -> przycisk Customize -> menu rozwijane Select a preset -> opcja CAVOK i z prawej strony suwakiem VISIBILITY widzialność ustawić na 14sm, a następnie nacisnąć przycisk Start New Flight. Domyślne chmury XP11 są dość FPS-ożerne – można posiłkować się silnikami pogodowymi xEnviro lub Sky Maxx,
  4. wyświetlić licznik FPS: ikona suwaków w prawym, górnym rogu ekranu -> zakładka Data output -> pierwsza pozycja Framerate zaznaczamy pierwszy checkbox Show in Cockpit i naciskamy przycisk Done. Od tej pory, w lewym górnym rogu ekranu, będzie wyświetlała się zmienna f-act zawierająca aktualny FPS – przydatna do testów zmian konfiguracji.

W zależności od karty 3D ustawiamy -> ikona suwaków w prawym, górnym rogu ekranu -> zakładka Graphics:

  • słabsza karta: Visual Effects: Medium – bez HDR, tylko ze standardowym antyaliasingiem (wygląda ładnie – ale HDR w XP jest jednym z największych atutów tego symulatora), Number of World Objects: Medium, Texture Quality: High, Antialiasing: 2x, Reflection Detail: Minimal,
  • średnia karta: Visual Effects: High (HDR), Number of World Objects: High, Texture Quality: Maximum, Antialiasing: 2xSSA+FXAA, Reflection Detail: Medium,
  • mocna karta: Visual Effects: High (HDR), Number of World Objects: High, Texture Quality: Maximum, Antialiasing: 4xSSA+FXAA, Reflection Detail: High.

Lateral field od view (pole widzenia) polecam na początek ustawienie tej opcji na 70 stopni, domyślna wartość daje zdecydowanie za mały kąt widzenia. Oczywiście warto poszukać swojej wartości. Zwykle w instrukcji do poszczególnych samolotów podana jest zalecana wartość dla każdego z modeli oddzielnie.

Opcję Draw shadows on scenery na początku należy pozostawić odznaczoną – w przypadku fotoscenerii nie ma potrzeby korzystania z cieni poza kokpitem 3D, ponieważ fotoscenerie już zawierają sfotografowane cienie idealnie pasujące do obiektów 3D lub linii lasów. W innych przypadkach ostrzegam, że cienie są dość zasobożerne :)

Resztę ustawień należy dobrać do swojego sprzętu, tak aby uzyskać minimum 40 FPS z HDR, oraz 2xSSAA+FXAA na fotoscenerii z silnie wypełnionym OSM 3D. Dopiero od tego momentu korzystanie z tego symulatora zacznie sprawiać prawdziwą frajdę.

Samoloty

Z domyślnie zainstalowanych samolotów polecam

  • Beechcraft King Air C90B,
  • Stinson L-5 Sentinel – z nowym kokpitem 3D,
  • Boeing 737-800 w połączeniu z bezpłatnym ZIBO MOD (o którym można przeczytać na forum polskiego VATSIM),
  • AEROLiTE 103 – dla latania „nisko i powoli” :)

Z modeli payware polecam wykonywane przez firmy:

Z samolotów GA polecam model od Just Flight PA-28R Piper Arrow III, który jest dopracowany w każdym calu, a przy tym bardzo wydajny. Doskonale integruje się również z Reality XP Garmin GTN 750. Połączenie tych dwóch dodatków generuje minimalne spadki FPS-ów i wyjątkowo urealnienia loty GA.

Poniżej też kilka moich zrzutów ulubionego, klasycznego Jeta IXEG Boeing 737 Classic:


Po zakupie i pobraniu dowolnego samolotu należy rozpakować jego archiwum do katalogu X-Plane 11\Aircraft\Podkatalog – można utworzyć kolejny podkatalog, lub skorzystać z listy już dostępnych. W szczegółach każdego z samolotów możemy zaznaczyć, czy model ma być wczytany z uruchomionymi silnikami, czy też z wyłączonymi.

Scenerie

… dzielimy na trzy typy:

  1. Domyślna – to sceneria mesh, składająca się z siatki wysokościowej, oraz z tekstur o niskiej rozdzielczości, rozmieszczanych dynamicznie na tzw. layerach, emulujących realne środowisko w dość nieudolny sposób, ale w wielu przypadkach, szczególnie w lotach IFR, wystarczający. Sceneria zawiera dokładną siatkę dróg na podstawie danych OSM, oraz zbliżony tylko układ miejscowości, zabudowań i lasów. Sceneria ta jest dzielona na kwadraty 1×1 stopnia.
    Przykład scenerii mesh:

     

  2. Fotosceneria overlay jest nakładką foto na już istniejący mesh (dostosowuje się do kształtu terenu już istniejącej scenerii). Najczęściej nakładana na scenerię domyślną X-Plane, ale może być również nakładką na fotoscenerię mesh, tyle że fragmentem o wyższej rozdzielczości. Może posiadać dowolny zakres. Przy pokryciu małego obszaru działa dość szybko i tą metodą są uzupełniane tereny otaczające scenerie lotnisk w komercyjnych projektach. Jednak im obszar foto jest większy, tym mniejszy FPS uzyskamy. Sceneria tego typu jest szczególnie wrażliwa na wartość opcji visibility w ustawieniach pogodowych. Jeżeli visibility będzie większe niż 30 sm, FPS na scenerii overlay dużego zasięgu może spaść poniżej dwucyfrowych wartości. Im niższa wartość visability, tym wersja overlay działa szybciej. Nie ma aż tak silnej korelacji na fotoscenerii typu mesh.
  3. Fotosceneria mesh jest zintegrowana z siatką wysokościową terenu, działa dużo płynniej i wydajniej od fotoscenerii w wersji overlay dzięki niewidocznemu dla oka pogarszaniu jakości tekstur im dalej od samolotu. Do poprawnego działania wymaga pokrycia minimum 1×1 stopnia. Przykład fotoscenerii – okolice Nowego Targu:

Fotoscenerie mesh można utworzyć programem Ortho4XP. W wielu przypadkach tekstury będą „poszatkowane” z powodu zróżnicowanych źródeł danych i kolorystyki na małych powierzchniach, więc w symulatorze nie będą wyglądają zbyt spójnie. Korzystając z Google Maps/Earth należy znaleźć miejsca spójne „teksturowo”, a następnie sprawdzić na ich terenie uzupełnienie danych w serwisie OpenStreetMap, dzięki temu będziemy mieli pewność bogatego uzupełnienia obiektów 3D. Pod tymi względami polecam Czechy, Niemcy oraz Szwajcarię. Poza Europą (w większości przypadków) szczegółowe uzupełnienie danych OpenStreetMap jest rzadziej spotykane.

Tutaj mapa dobrych scenerii dla X-Plane (bezpłatnych i komercyjnych).

Obiekty 3D OSM

Do generowania scenerii 3D (budynki, siatki ulic, linie drzew) na podstawie danych z serwisu OpenStreetMap służy program World2XPlane. Można samodzielnie wygenerować scenerie z wybranego przez siebie zakresu, ale twórca programu uzupełnił dane OSM dodatkowymi źródłami i wygenerował możliwie najlepsze scenerie 3D dla: Polski, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Niemiec i Danii.

W przypadku innych regionów pomocny jest serwis SimHeaven i gotowe do pobrania scenerie 3D obejmujące zakresem cały świat. Na początek polecam pobranie budynków i lini lasów, bez siatki kolejowej i dróg, dopiero gdy FPS pozostanie na wysokim poziomie można pobrać pliki NET z siatkami, bo niestety scenerie z SimHeaven nie są tak dobrze zoptymalizowane, jak te dostarczane od autora programu World2XPlane.

Do poprawnego działania World2XPlane wymaga następujących bibliotek:

Przykład obiektów 3D wygenerowanych programem:

Część z tych scenerii wymaga doinstalowania dodatkowych bibliotek – wszystkie informacje na ten temat można znaleźć na stronie danej scenerii lub na SimHeaven.

Biblioteki należy rozpakować do katalogu X-Plane 11\Custom Scenery. W przypadku bibliotek nazewnictwo katalogów nie ma znaczenia.

Lokalizacja i kolejność scenerii

Katalogi scenerii rozpakowujemy do podkatalogu X-Plane 11/Custom Scenery.

Obiekty scenerii w X-Plane możemy dowolnie na siebie nakładać – mieszać domyślny mesh z overlayem i obiektami 3D lub fotoscenerię mesh z dokładniejszą, fragmentaryczną fotoscenerią overlay, obiektami 3D, lotniskami itp. Decydująca jest kolejność katalogów, ustalana przez X-Plane wyłącznie na podstawie ich nazw (co jest nieco dziwne, ale można się przyzwyczaić). Decyduje sortowanie alfabetyczne, dlatego zwyczajem jest numerowanie poszczególnych elementów danej scenerii na początku nazwy katalogu, lub spójne nazwy katalogów w formacie [ NAZWA SCENERII ]-[ NUMER KOLEJNOŚCI ]-[ RODZAJ ELEMENTÓW ]. Właściwa kolejność poniżej:

  1. lotniska,
  2. obiekty 3D (np. OSM, World2XPlane, OSM2XP),
  3. fotosceneria overlay,
  4. mesh, lub fotosceneria mesh.

Uwaga: Mesh nie będzie potrzebny jeżeli posiadamy „fotoscenerię mesh” lub zainstalowane scenerie domyślne symulatora – są one umieszczane w katalogu X-Plane 11\Global Scenery. Ja czasami dodaję dodatkowy mesh pochodzący z wersji X-Plane 10, który jest nieco szybszy, ale też mniej dokładny. Sprawdza się jako wypełniacz okolic poza granicami fotoscenerii, a ponieważ priorytetowo traktowane są scenerie z katalogu X-Plane 11\Custom Scenery, to domyślny mesh zostaje nadpisany wersją z X-Plane 10. Po każdym skopiowaniu nowej scenerii, i nadaniu jej odpowiedniego nazewnictwa, należy usunąć z katalogu Custom Scenery plik scenery_packs.ini. Można również opierać kolejność na podstawie wpisów w pliku scenery_packs.ini, ja jednak preferuję pierwszą metodę.

Porównanie miejsca realnego oraz symulacji. Fotosceneria, obiekty 3D World2XPlane oraz chmury SkyMaxxPro rysujące na ziemi realistyczne cienie.
xp_real

Polecam scenerie dla samolotów lotnictwa ogólnego firmy BetiX. Na poniższych zrzutach zimowa Bella Coola:


Pluginy i dodatki

Bezpłatne:

  1. Landing Speed Plugin – ocenia każde lądowanie. W XP11 tolerancja dla uszkodzenia maszyny jest zbyt wysoka i ten plugin informuje zabawnymi komunikatami czy lądowanie było miękkie, czy twarde.
  2. HeadShake camera plugin – efekt zbliżony do EZdok Camera, ale nie współpracuje z domyślną obsługą TrackIR.
  3. DiscreetFPS – wyświetla małe, dyskretne okienko z aktualnym FPSem,
  4. MarineTrafficX – ruch statków zgodny z realnymi trasami. Plugin idealny podczas lotów między większymi wyspami.
  5. XUIPC – emuluje FSUIPC, dzięki czemu pozwala na uruchomienie dodatkowego oprogramowania, dostępnego dla serii MS FS.

Komercyjne:

  1. SkyMaxx Pro – wydajniejsze efekty pogodowe (chmury).
  2. xEnviro – kolejny silnik pogodowy.
  3. TugMaster – wypychanie – dostępne trzy pojazdy,
  4. FollowMe Car – idealnie wykonany pojazd Follow Me – podczas prowadzenia minimalnie i losowo odbiega od głównej trasy (efekt realistyczny). Dobrze wykonane efekty świetlne. UWAGA: współpracuje tylko z lotniskami, które posiadają siatkę ruchu AI.

TrackIR

Wbudowana w X-Plane obsługa TrackIR wykorzystuje tylko 5DoF (degrees of freedom). Należy ją aktywować w górnym menu Settings -> Graphics -> checkbox Enable TrackIR & TrackHat. Aktywacja domyślnej obsługi TrackIR odbywa się poprzez naciśnięcie kombinacji SHIFT+0. Czynnikiem różniącym FSX od X-Plane będzie płynne, ale lekko opóźnione przemieszczanie widoku przy wykorzystaniu TrackIR, z zależnością, że im wyższe ustawienia wygładzania i im słabsza karta graficzna, tym większe opóźnienie. Opóźnienia te mogą nie przypaść do gustu fanom oprogramowania Ezdok Camera znanego z FSX, dlatego polecam dodatkowy plugin X-Camera, który w połączeniu z Simcoders HeadShake tworzy substytut wspomnianego wcześniej Ezdok. Opóźnienia wtedy nie występują, a dodatkowo otrzymujemy możliwość pochylania głowy na boki, czyli pełne 6DoF. Przykład wykorzystania tego pluginu można zobaczyć w moim filmie o procedurze startowej samolotu Antonov An-2 w X-Plane.

Brak joysticka

… można skompensować wspomnianym pluginem X-Camera, który obsługuje również emulację ruchów głowy w kabinie 3D poprzez śledzenie ruchów myszy (podążanie za kursorem), dzięki czemu można swobodnie wykonać skomplikowane procedury startowe np. w dużym odrzutowcu. Aplikacja Air Track dla iOS umożliwia wykorzystanie iPhone’a lub iPada jako bezprzewodowego wolantu, dzięki wykorzystaniu wbudowanego w te urządzenia żyroskopu. Rozwiązanie to działa również w sieci Wi-Fi typu Ad-Hoc.

VATSIM

… to globalna, wirtualna sieć symulacji ruchu lotniczego, łącząca ludzi z całego świata latających online lub działających jako wirtualni kontrolerzy ruchu lotniczego. VATSIM działa tak blisko rzeczywistych procedur, jak to możliwe, wykorzystując rzeczywiste dane o pogodzie, lotnisku i trasie, przy czym kontrolerzy najczęściej „obsadzają” lotniska kraju, z którego pochodzą. Przykładowo lecąc z Polski do Francji usłyszymy po drodze kontrolerów z wyraźnym niemieckim i francuskim akcentem :) Początkującym polecam zapoznanie się z poradnikiem lotów VFR na VATSIM.

XSquawkBox

… to plugin, dzięki któremu możemy połączyć się z siecią VATSIM. Po pobraniu i po rozpakowaniu XSquawkBoxa do katalogu X-Plane 11/Resources/plugins ustawiamy samolot na wybranym lotnisku (na miejscu postojowym, a nie na pasie) z wyłączonymi silnikami i konfigurujemy plugin w następujący sposób:

  1. Settings -> Graphics -> odznaczamy checkbox Draw parked aircraft, dzięki czemu unikniemy nakładania się na płycie lotniska modeli statycznych na te, które są pilotowane przez wirtualnych pilotów,
  2. Settings -> General -> odznaczamy checkbox Runways follow terrain contours, dzięki czemu zrównamy poziom do serii FSX/P3D ;) a następnie ponownie wczytujemy scenerię,
  3. Flight -> Flight Configuration -> w górnej tabeli nagłówkowej naciskamy przycisk AI Aircraft i w nowym oknie dodajemy kilka modeli – dzięki temu XSquawkBox będzie mógł podstawić swoje, lekkie modele 3D (CSL),
  4. Plugins -> XSquawkBox -> Setup Audio -> wybieramy karty dźwiękowe i mikrofon, priorytetowo traktując Direct Sound,
  5. klikamy na przycisk Setup Mic – nagrane zostaną dźwięki otoczenia w pokoju, a następnie nasze testowe zwroty z późniejszą możliwością ich odsłuchania,
  6. Plugins -> XSquawkBox -> Preferences -> Push To Talk Btn przypisujemy przycisk joysticka, którym będziemy nadawać komunikaty głosowe i w lotach VFR ustawiamy Maximum visibility na 20 mil,
  7. Plugins -> XSquawkBox -> Connect wypełniamy analogicznie jak na poniższym zrzucie ekranowym: Callsign i Real Name, wybieramy Server: GERMANY, Port pozostawiamy domyślny, wpisujemy ID i hasło z VATSIM.net oraz wpisujemy kod ICAO samolotu, dopiero wtedy poprawnie wyświetli się on na rozwijanym menu pole wyżej. Resztę opcji pozostawiamy domyślnie i naciskamy przycisk Connect.
  8. po nawiązaniu połączenia wybieramy Plugins -> XSquawkBox -> Show Who’s OnLine i wyświetli się dodatkowe okienko z informacją, w zasięgu jakich częstotliwości radiowych się znajdujemy,
  9. Na późniejszym etapie warto doinstalować jeszcze trzy pluginy bardzo przydatne na VATSIM:
    • XSquawkBox Message Sound – odtwarza powiadomienia dźwiękowe o każdej kierowanej do nas wiadomości tekstowej, identycznie jak w tradycyjnym SquawkBox dla FSX,
    • XBarometer podczas zmiany ciśnienia w wysokościomierzu wyświetla w małym okienku ciśnienie przeliczone na hektopaskale,
    • Airport Navigator w dodatkowym oknie wyświetla mapę lotniska korzystając z danych pobieranych bezpośrednio ze scenerii – przed pierwszym użyciem należy zapoznać się z zawartą w archiwum instrukcją.

Współpraca w załodze wieloosobowej

… jest możliwa za pomocą komercyjnego pluginu SmartCopilot. Pod tym linkiem można znaleźć listę obsługiwanych samolotów i śmigłowców – default oraz payware.

SmartCopilot wymaga spełnienia jednego z poniższych warunków:

  • obecności obu komputerów w sieci lokalnej,
  • posiadania publicznych adresów IP i przekierowania odpowiednich portów na routerach,
  • posiadania jednego publicznego adresu IP i wykorzystania VPN w konfiguracji bridge,
  • wykorzystania usługi Hamachi.

Korzystam z domowego serwera OpenVPN (bridge). Podłączającym się komputerom router przydziela IP sieci lokalnej. Chyba najwygodniejsze rozwiązanie – nie wymaga instalacji dodatkowego, obciążającego oprogramowania na komputerze z symulatorem, ale też konfiguracja OpenVPN bridge jest nieco trudniejsza od powszechnej „route”, z którą SmartCopilot nie współpracuje.

Image

Licencja jednostanowiskowa kosztuje 23$, dwie licencje w pakiecie kosztują 38$, bezpłatna wersja (czyli plugin bez wprowadzonej licencji) umożliwia wspólny lot przez 20 minut po każdorazowym uruchomieniu X-Plane (do przetestowania połączenia i samego pluginu).

Sieć PilotEdge ściśle współpracuje ze SmartCopilot – obaj członkowie załogi, mimo że operujący na dwóch symulatorach, czasami wiele kilometrów od siebie, są widziani w sieci jako jeden samolot i każdy z pilotów oddzielnie może komunikować się głosowo z ATC. Tutaj przykładowy lot w sieci PilotEdge z wykorzystaniem tego pluginu.

Ciekawostki X-Plane

  • porę dnia można zmieniać bezpośrednio w samolocie w wolnym tempie naciskającl lub k lub w szybkim tempie klawiszami SHIFT+l SHIFT+k,
  • domyślnie emulacja GPS Garmin GNS430/530 wykorzystuje aktualne punkty i podejścia, które można aktualizować poprzez Navigraph,
  • wybierając Location -> Get Me Lost samolot jest teleportowany w losowe miejsce scenerii i na losową wysokość w celu ćwiczenia wznawiania orientacji,
  • domyślnie wczytywane jest 4×3 stopnia scenerii otaczającej samolot; w trakcie lotu, po przekroczeniu kolejnych granic, w niezauważalny dla użytkownika sposób doczytywane są kolejne stopnie, a niewykorzystywane usuwane z pamięci – można również ustawić wczytywanie 3×2 stopnia, co jest przydane w lotach VFR, gdyż znacznie mniej obciąża system (jak to zrobić – w komentarzach pod tym wpisem),
  • wygładzanie krawędzi wpływa na jakość wyświetlania „glass cockpitowych/komputerowych” gaugesów X-Plane. Domyślny GNS 530, jak i ten od RealityXP, prezentują się doskonale na najwyższych ustawieniach wygładzania.

Tutaj dostępne są najlepsze zrzuty ekranowe z X-Plane 11, które zbierałem od pierwszej wersji beta tego symulatora :)

Podsumowanie

Z pewnością na początku będzie trudno przyzwyczaić się do nowego symulatora, ale z czasem wygoda w instalowaniu/usuwaniu scenerii, samolotów, pluginów, dzięki „instalacji” opartej na zwykłym kopiowaniu/usuwaniu plików, bez żadnych plików konfiguracyjnych rozsianych po wielu podkatalogach użytkownika, zwraca się z nawiązką. Generalnie nie istnieje pojęcie reinstalacji symulatora z powodu problemów spowodowanych dodatkami, co ma często miejsce w serii FSX/P3D. Nawet jeżeli jakiś dodatek silnie integruje się z X-Plane, to wystarczy w instalatorze/aktualizatorze zaznaczyć pobranie plików różniących się z oficjalną wersją i za chwilę mamy symulator „jak nowy”. X-Plane w połączeniu z fotosceneriami Ortho4XP i obiektami 3D World2XPlane, stwarza niesamowite narzędzie do lotów VFR z doskonałą jakością odwzorowania na ogromnych powierzchniach (całkowicie bezpłatnie), niedostępnych w serii FSX. Z czasem zaczyna się też wyraźnie zauważać różnice w modelu lotu między X-Plane a serią MS FS (nawet z dodatkami A2A). Po kolejnych miesiącach już nie można się bez tego modelu obyć. Jest odczuwalny nie tylko w samolotach GA, ale również w dużych jetach od FlightFactor czy IXEG.

Serdecznie polecam ten symulator.
Jarek

41 myśli na temat “Przejście na X-Plane 11 – poradnik

    1. Tutaj niestety nie pomogę – XP10 i XP11 poprawnie wykryły wszystkie moje kontrolery i kolibrowanie odbyło się bezproblemowo :)

      1. Witam. Bezproblemowo powiadasz? Mam X-Plane’a 11 (legel) i mam problem z zachowaniem engine1: przesuwając dźwignię przepustnicy (dodając gazu) manteką symulatora idzie w górę do ok 1/3 lub połowy mocy, a potem sama opada w dół. Wyżej podnosi się wtedy, gdy szybko macham przepustnicą w joysticku. Mam Saitek’a Yoke i Lgitech thrust master’a – na obu ten sam efekt…
        Coś ktoś pomoże?
        Jacek

        1. Usuń preferencje joysticka: X-Plane 11\Output\Preferences\X-Plane Joystick Settings.prf
          i po ponownym ich wykryciu staraj się nie kolibrować problematycznych kontrolerów – pozostawić ustawienia domyślne. Daj znać czy pomogło :)

          1. Dzięki Jaromaz.
            Reinstalacja dopiero dała radę. Wszystkie dźwignie działają ok. Prawie. :)
            Nie za bardzo wiem jak sobie poradzić – znów z przepustnicą:
            Upieram się żeby mieć dwa silniki odrębnie sterowane, i ok, są, ale w pozycji zero przepustnic od razu włączają się rewersy. Nie potrafię sobie z tym poradzić. Saitek (Logitech) ma pozycję zero przepustnic i jeszcze „kawałek” na minus – wtedy powinny włączać się rewersy. Dla ustawienia jednosilnikowego jest to norma, dla ustawienia oddzielnego dla Eng 1 i Eng 2 mam problem…
            Niby latać można, ale….
            Help Me.. :)

        2. Trzeba kupić throttle quadrants z detents – w innych przypadkach po prostu wyczuwać gdzie jest ta granica, której przekraczać nie wolno ;)

  1. Witam,
    WIELKIE brawa za poradnik. Kiedy nowy poradnik dla X-Plane 11?

    Proszę o pomoc w doborze dodatkowych samolotów do X-Plane 11.

    1. Systematycznie, w wolnych chwilach, przerabiam ten poradnik, aby pasował pod X-Plane 11 – jeszcze miesiąc/dwa i będzie w pełni aktualny :)

      Moim zdaniem najlepsze samoloty dla X-Plane 11 na dzisiaj:

      Just Flight PA-28R Arrow III
      PMDG DC-6
      IXEG 737 1.2
      Defaultowa Cessna 172 w połączeniu z SimCoders Reality Expansion Pack

      1. Jest taka możliwość domyślnie – przy przełączaniu korzysta się z klawiatury numerycznej. Nie znam niestety szczegółów, bo korzystam z pluginu X-Camera, który ma dużo większe możliwości tworzenia i operowania kamerami.

  2. czesc.
    Potrzebuje pomocy w instalacji bo juz mnie szlag….trafia
    Gra oryginalna ,instalowana z dysków.Wszystko OK do czasu uruchomieni a-pisze,że potrzebna aktualizacja-tu wyskakuje pod koniec instalacki blad ze problem z serwerami.
    OK próbuje uruchomić,wkladam dysk nr 1 ,pokazuje sie zdjęcie kabiny w samolotu w nocnej scenerii,coś się ładuje i na końcu wyskakuje komunikat którego nigdzie nie moge znaleść i potrzebuje Waszej pomocy:
    mission title for mission lib/mobile/mission/ils_tutorial_airliner.txt is empty
    mission_data.cpp:245
    Proszę o pomoc co dalej jak to cholerstwo uruchomić.
    Kupując grę za 179 zł nie powinno być takich problemów
    Wielkie dzięki za pomoc

  3. Jaki joystick będzie odpowiedni do tego symulatora? Czy Ravcore Javelin (RAVJOY45595) będzie dobry, czy lepiej kupić od razu cos lepszego?

    1. Na początek każdy joystick będzie lepszy od myszy :) na pewno musi posiadać dodatkową oś dla steru kierunku (emulacja orczyka/pedałów).
      Bardziej przyszłościowo: polecam produkty Saiteka z wydzieloną przepustnicą, a w późniejszym czasie dokupienie pedałów :)

  4. Dobry poradnik przechodząc. Z fsx na x11. Jak sie zmienia siatkę. 4×3 na 3×2 dla vfr? Gdzie znajdę info jak to się robi?.

    1. Wystarczy wyedytować plik X-Plane 11\Resources\settings.txt (np. programem Notepad++) dodając na jego końcu linie:

      SETTING_1 renopt_draw_3d_04 0 geoid/extended_dsfs 0
      SETTING_1 renopt_draw_3d_04 1 geoid/extended_dsfs 0
      SETTING_1 renopt_draw_3d_04 2 geoid/extended_dsfs 0
      SETTING_1 renopt_draw_3d_04 3 geoid/extended_dsfs 0
      SETTING_1 renopt_draw_3d_04 4 geoid/extended_dsfs 0

    1. Nie mam pojęcia – w początkowych etapach (a dawno temu testowałem nawet wersję X-Plane 6) korzystałem z myszy, dzięki czemu można było lądować precyzyjnie bez joysticka. Ciężko o taką precyzję korzystając tylko z klawiatury. W poważniejszym podejściu do symulacji joystick jest jednak niezbędny :)

    1. Bo wykonanie kompletnego samolotu pasażerskiego jest bardzo praco/czaso-chłonne. Najbliżej ideału jest firma PMDG, ale koszt jednego ich modelu to około 100$. Do tego dobrze posiadać oryginalną instrukcję użytkowania w locie – część z tych dokumentów jest udostępniana bezpłatnie, a do części samolotów to wydatek nawet powyżej 70$ za PDFa.

    1. Do nieco starszej wersji tego kontrolera nie instalowałem żadnych sterowników, bo nie lubię zbędnego obciążenia systemu – korzystam tylko z tego, co potrafi zrobić z Saitekiem czysty X-Plane i jestem zadowolony :)

  5. Mam x-plane 11 na płytach, ale nie mogę znaleźć kodu licencyjnego. W pudełku nie ma nigdzie zapisanego klucza i nie mam pojęcia gdzie szukać. Na internecie jest do ściągnięcia spolszczenie i tam wymagany jest kod licencyjny. Chyba, że ja to źle rozumiem.

    1. Nie istnieje spolszczenie X-Plane 11. Jeżeli posiadasz plik instalacyjny takiego spolszczenia, to albo zostałaś naciągnięta na zapłatę przy jego pobraniu, albo masz wirusa :)
      Ten symulator zbyt często się zmienia (kolejne wersje beta i wersje stabilne), aby nieoficjalne spolszczenie miało sens :)

      Z tego co pamiętam, to wersja DVD X-Plane nie wymaga podania klucza – zabezpieczeniem jest pierwsza płyta DVD w napędzie przy każdorazowym uruchamianiu symulatora.

      1. Dzięki bardzo za wyjaśnienie. No właśnie chcieli mnie naciągnąć nie wiem na jak dużą kasę, bo numeru telefonu nie podałam by pobrać kod, znam te sztuczki i nie jestem ryzykantką, a że pisali coś o kodzie… dobrze, że zapytałam :) A co do płyt to po zainstalowaniu, pobraniu lotnisk i aktualizacji jak na razie gram i o płytkę nie prosi, ale pewnie jak to trochę rozpracuję przekonam się, że nie raz będą potrzebne.
        Z innej beczki, czy możesz polecić jakiś w miarę dobry i nie za drogi jak na początek joystick, bo nie ukrywam, że na klawiaturze gra się ciężko.
        I dzięki za poradnik! Jest super i pomaga początkującym z zabawą!

        1. Mam doświadczenia tylko z Saitek X45 i X52 – służą latami … polecam zakup używanego, bo są to joysticki nie do zdarcia. Kupiłem też nową sztukę X52 Pro, ale ten się zepsuł w ciągu kilku dni od zakupu, więc nie polecam ;) Ogólnie dobrze żeby joystick posiadał minimum jedną dodatkową oś – na orczyk – wystarczy dodatkowa, ruchoma oś na drążku sterowym.

  6. Dzięki za świetny poradnik. Bardzo się przydał. Jak zainstalowałem pierwszy raz X-Plane 10.51 demo (niestety ver. XP11 nie ruszyła na moim sprzęcie:( ) robiłem wszystko wg Twojego poradnika i było OK. Potem odinstalowałem XP10 i zainstalowałem ponownie, robię dokładnie wszystko w/g poradnika, a niestety mam problem tym razem z lotniskiem (scenerią) KBVS. W czasie ładowonia programu, wyświetla się komunikat o błedzie pzy instalowaniu KBVS.
    Drugi dzień z tym walczę bez skutku. To pewnie jakaś pierdułka, ale pomysły mi się skończyły. Zrobiłem na nowo instalację XP i ten sam błąd. Proszę o jakieś „złote myśli”….

  7. No i jednak nie doczytałem w opisie scenerii, że trzeba mieć te dodatkowe biblioteki.
    Stokrotne dzięki. Sceneria już się odpala bezbłędnie, jednak jej wygląd nieco odbiega od prezentowanych na stronie producenta „zdjęć” (nie mam np. tego toru przy lotnisku, cysterny stoją w lesie itp – generalnie mam brzydziej :-) ).
    Dopiero zaczynam zabawę z XP (po wieeeelu latach spędzonych przy FS-ie), więc pewnie brakuje mi sporo różnych dodatków, aby się to prezentowało u mnie jak na screenach.

  8. Kupiłam synowi X-plane 11. Jest bardzo zadowolony. Myślę, że z miłości do latania zostanie kiedyś pilotem.
    Bardzo ucieszyłby się, gdyby pod choinką znalazł wolant, ale w tym temacie nie wiem nic.
    Proszę o pomoc – czy mógłby mi ktoś podać dokładną nazwę wolantu, który mogłabym kupić w rozsądnej cenie?

  9. Witaj !
    Wgrałem sobie cały pakiet HD Mesh Scenery v4 z całego świata.
    Zrobiłem krok po kroku aby wpisać wszystko w scenery_packs oraz wrzucić w odpowiednie foldery.

    Po odpaleniu i ruszeniu z lotniska w Warszawie nie widzę aby w ogolę cokolwiek się zmieniło.

    Coś robię nie tak ? Czy akurat ten pakiet jest słaby pod względem Polski ?

    1. Cześć

      Przenieś wszystko z Custom Scenery w inne miejsce i do pustego Custom Scenery wrzuć HD Mesh – utworzy Ci się nowy scenery_packs.ini. Sprawdź na defaultowym EPWA czy wszystko działa.

      Jeżeli masz np. Drzewieckiego Warsaw City XP, to fotosceneria overlay i tak nałoży się nowy mesh i nie będzie widać żadnej różnicy.

      Ogólnie teraz lata się nad fotosceneriami wygenerowanymi w Ortho4XP – najnowsza wersja jest bardzo prosta w obsłudze i wygenerowanie jednego kafla w wysokiej jakości zajmuje kilkanaście minut przy dobrym łączu i komputerze.

      Do IFR wystarczy ZL15-ZL16 do VFR ZL17-ZL18.

      Polecam.

  10. Witam. Mam problem z cessna 152. Zakupiłem ten samolocik i strasznie mizernie wychyla się ster wysokości. Działam na joysticku i wolant pracuje odwrotnie niż ster, wolant od siebie, ster do góry. Tak się dzieje tylko ze sterem wysokości. Same wychylenia są stranie male o kilka stopni. Pomożecie ??

  11. „Na co dzień” latam sobie w X-Plane 10, ale mam też taką słabość, że lubię sobie czasem powspominać beztroskie czasy latając na starych sprzętach w stare X-Plane’y.

    I tu pytanie: czy zna ktoś jakieś działające repozytorium modeli samolotów do XP5 i starszych?

    A może któremuś z weteranów marki zostały na jakimś starym dysku czy płycie CD-R zbiory takich modeli freeware i byłby skłonny udostępnić je mailowo? 😉

    Pozdrawiam serdecznie.

    1. Myślę, że znalazłbym kilka modeli (ale tylko payware) dla X-Plane 9. Dopiero Carenado wchodząc w X-Plane od wersji 9 wprowadziło właściwej jakości modele z kokpitem 3D – wcześniej były dostępne albo wyłacznie 2D, albo bardzo amatorsko wyglądające 3D.

    1. Wystarczy rozpakować ją do katalogu X-Plane 11\Custom Scenery. Znaczenie ma również kolejność scenerii w pliku X-Plane 11\Custom Scenery\scenery_pack.ini

Pozostaw odpowiedź Bulva Anuluj pisanie odpowiedzi

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.